Objawy alergii pokarmowej ujawniają się najczęściej u dzieci, ale coraz częściej uczulenia te są diagnozowane wśród osób dorosłych. Możliwe jest bowiem rozwinięcie nadwrażliwości alergicznej na pokarmy, które w Twojej diecie były „od zawsze”. Jak rozpoznać alergię pokarmową? Jakie są sposoby leczenia? Sprawdź!
Alergia pokarmowa – objawy
Symptomy alergii pokarmowych wahają się od łagodnych do ciężkich. Co więcej – to, że uczulający pokarm wywołał u Ciebie mało dokuczliwe objawy, nie oznacza, że inne ekspozycje będą podobne. Objawy alergiczne mogą dotyczyć wielu narządów: skóry, dróg oddechowych, przewodu pokarmowego, układu sercowo-naczyniowego i oczu. Zazwyczaj pojawiają się do kilku godzin od spożycia pokarmu, ale czasem reakcja następuje w ciągu kilku minut.
Objawy występują pojedynczo lub w grupach i są to m.in.:
- mrowienie, swędzenie w jamie ustnej;
- obrzęk warg, języka, twarzy, gardła;
- świszczący oddech, trudności w oddychaniu;
- ból brzucha, nudności, wymioty, biegunka, wzdęcia, obecność krwi w stolcu;
- napadowe kichanie, chrypka, kaszel, duszność, astma;
- zaburzenia snu, rozdrażnienie, zespół przewlekłego zmęczenia. [1]
Anafilaksja – groźna postać alergii
Pierwszym objawem alergii może być ciężka, ogólnoustrojowa reakcja alergiczna organizmu, czyli anafilaksja. Objawy pojawiają się szybko, są znacznie nasilone i stanowią konieczność natychmiastowego kontaktu z placówką szpitalną:
- zwężenie i zaciśnięcie dróg oddechowych;
- szybki puls;
- zawroty głowy, osłabienie, omdlenie;
- spadek ciśnienia krwi. [1]
Alergia pokarmowa – jak lekarz stawia diagnozę?
Pierwszym krokiem jest badanie fizykalne oraz zebranie wywiadu. Lekarz zapyta Cię o objawy (jakie są i jaką mają one postać), Twój stan zdrowia i o historię chorób w rodzinie. Następnie zleci wykonanie testów.
- Testy skórne – niewielka ilość próbki z alergenami podejrzanych pokarmów jest umieszczana na skórze, najczęściej na przedramieniu. Skórę nakłuwa się specjalnym lancetem. Ocenia się wielkość powstałego bąbla.
- Badania z krwi – mierzą ilość swoistych pokarmowych immunoglobulin IgE – przeciwciał skierowanych przeciwko konkretnym składnikom pokarmowym.
- Doustna prowokacja pokarmowa – złoty standard w diagnostyce alergii pokarmowej. Pod ścisłą kontrolą lekarza i warunkach szpitalnych podaje się pacjentowi niewielkie ilości pokarmu podejrzanego o wywoływanie objawów alergicznych w celu sprawdzenia, czy wystąpi reakcja. [2]
Leczenie alergii pokarmowej
Podstawą postępowania jest unikanie spożywania pokarmów wyzwalających objawy alergiczne. Należy dokładnie sprawdzać etykiety produktów w sklepach, a w restauracjach pytać o alergeny zawarte w daniach.
W leczeniu farmakologicznym zastosowanie mają leki antyhistaminowe. Lek przeciwalergiczny zawierający substancje nowszych generacji (np. loratadynę, bilastynę, cetyryzynę) nie ogranicza możliwości prowadzenia pojazdów i nie powoduje senności, dlatego często jest zalecany do kontroli objawów.
Sporą nadzieję dla alergików stanowią metody odczulania podjęzykowego lub doustnego. Polega to na stopniowym przyzwyczajaniu organizmu do wzrastających stężeń uczulającego alergenu. Minusem terapii jest długi czas trwania – 3-5 lat oraz to, że jest dostępna tylko dla niektórych alergenów pokarmowych. [3]
Najważniejszą metodą walki z alergią pokarmową wciąż pozostaje unikanie spożywania uczulających produktów. Kontroluj dokładnie skład posiłków, który przyjmujesz. Jeśli jesteś w ryzyku ciężkiego przebiegu reakcji alergicznej, być może będziesz musiał zaopatrzyć się w strzykawkę z adrenaliną (EpiPen). O wskazaniach do takich środków ostrożności rozmawiaj ze swoim lekarzem.
Bibliografia
[1] J. L. Turnbull, H. N. Adams, i D. A. Gorard, „Review article: the diagnosis and management of food allergy and food intolerances”, Alimentary Pharmacology & Therapeutics, t. 41, nr 1, s. 3–25, 2015, doi: 10.1111/apt.12984. [2] „Pediatria po Dyplomie – Alergia pokarmowa – aktualny stan wiedzy”. Dostęp: 18 luty 2024. [Online]. Dostępne na: https://podyplomie.pl/pediatria/22144,alergia-pokarmowa-aktualny-stan-wiedzy [3] „Zasady swoistej immunoterapii alergenowej – Alergologia – Pediatria – Podręcznik multimedialny oparty na zasadach EBM – Medycyna Praktyczna”. Dostęp: 19 luty 2024. [Online]. Dostępne na: https://www.mp.pl/podrecznik/pediatria/chapter/B42.167.21.
