Agresja wśród dzieci to dość powszechne zjawisko. Istnieją etapy rozwojowe, którym towarzyszy niewłaściwe wyładowywanie frustracji przez dziecko. Co zrobić jednak gdy dziecko mimo prób tłumaczenia, że tak nie należy, bije siebie, rodziców i innych?
Dlaczego dzieci są agresywne?
Powodów takiego zachowania wśród dzieci może być wiele. Najczęściej przyczyną jest fakt, że dzieci nie wiedzą na początku jak się zachowywać i radzić sobie ze złością oraz frustracją, wtedy zwykle wpadają w szał. Szał, którego nieodzowną częścią jest płacz i agresja.
Dziecko bije, gryzie i krzyczy. Jednak taki etap w życiu dziecka powinien mijać w miarę tego, jak będziemy je uczyć funkcjonować w społeczeństwie i regulować emocje. Jeśli problem nie zanika, a wręcz eskaluje, wówczas przyczyna takiego zachowania może być zgoła inna.
Nieprawidłowość tę również należy skonsultować z pediatrą oraz psychologiem dziecięcym. Agresja wśród dzieci może być wywołana bowiem przez zaburzenia w gospodarce hormonalnej, zaburzenia osobowości, problemy emocjonalne, lub inne bardziej złożone zaburzenia psychiczne.
Dziecko bije bez powodu- czy na pewno?
Może się wydawać, że dzieci atakują innych czasem bez wyraźnego powodu. Nie jest to prawda. Należy pamiętać, że mały człowiek kieruje się dość prymitywnymi odruchami. Dziecko bije innych, bo z jakiegoś powodu poczuło się zagrożone albo urażone. Przykładowo, bawiło się zabawką, przyszła mama, bo chciała je przewinąć i odruchowo uderzyło mamę tą zabawką. Dlaczego? Bo mózg dziecka odebrał gest mam, jako zagrożenie, tym samym maluch odruchowo zaatakował mamę.
Czasem podczas zabawy albo pośpiechu niechcący możemy złapać dziecko za mocno, to też spowoduje odruch obronny. W przypadku tak młodego organizmu praktycznie każdy niewłaściwy, gwałtowny, niezgodny z przyjętym przez dziecko stanem odruch, może być odebrany przez nie jako sytuacja zagrożenia wymagająca obrony.
Czego unikać, gdy dziecko wpadnie w szał
W związku z tym, że małe dziecko nie rozumie jeszcze do końca jak działa świat, a to rodzice są jego przewodnikami, nie należy reagować agresją, na agresję dziecka. Po pierwsze dlatego, że krzykiem tylko jeszcze bardziej zaburzymy poczucie bezpieczeństwa dziecka, a po drugie dlatego, że poza strachem niczego innego u dziecka nie wzbudzimy. Jednocześnie ignorowanie tego typu zachowań nie jest również właściwe, ponieważ dziecko nie uczy się regulować swoich emocji czy odruchów.
Co mam robić, kiedy moje dziecko mnie bije?
Badania pokazują, że najlepszym wyjściem jest spokój. W sytuacji, kiedy dziecko bije rodziców lub innych należy:
- Mocno przytulić dziecko (tak, aby nie zrobić mu krzywdy, ale też zabezpieczyć je przed samym sobą, z pewnością będzie krzyczeć i się wyrywać, ale wytrzymaj)
- Kiedy zauważysz, że dziecko się uspakaja, rozluźnij się i zostańcie jeszcze chwilę przytuleni.
- Kiedy dziecko już się uspokoi wytłumacz mu, że rozumiesz jego frustrację, ale nie może się tak zachowywać.
- Wytłumacz dziecku też to, dlaczego nie powinno bić innych, powiedz, że jest ci przykro oraz cię to boli.
- Zapytaj co się stało i spowodowało takie zachowanie.
- Okaż wsparcie i opracuj z dzieckiem sposób na rozładowanie emocji.
Sposoby na gniew u dziecka
Jeśli już udało się wam zażegnać kryzys, nauczcie malucha radzić sobie z emocjami. To mogą być proste ćwiczenia, takie jak liczenie (jeśli dziecko już umie liczyć), czy stworzenie ,,kącika wyciszenia”. Jeśli dziecko poczuje, że wzbiera w nim gniew, będzie miało miejsce, do którego ma się udać i uspokoić się, może być ono wyposażone w piłeczki, czy miękkie zabawki, które może pościskać w celu wyładowania emocji.
Autoagresja, jak reagować?
Kiedy dziecko bije siebie, możemy mieć do czynienia z jakimś problemem natury psychicznej. U dzieci autoagresja związana jest najczęściej z wysokim poziomem stresu, brakiem poczucia bezpieczeństwa, czy innymi problemami natury psychicznej. Dzieci w chwili silnego wzburzenia emocjonalnego lub kiedy nie umieją sobie poradzić z sytuacją konfliktową mogą reagować autoagresją. Takich zachowań jednak nie należy bagatelizować i domowe sposoby na ich załagodzenie mogą być niewystarczające. Jeśli nasze dziecko bije siebie, należy skorzystać z pomocy psychologa, ponieważ problem może być bardziej złożony.
Dzieci nie są z natury złe
Moje dziecko mnie bije, bo czegoś potrzebuje. To zdanie, które idealnie obrazuje to, dlaczego dzieci biją rodziców czy innych. To może być po prostu nauka regulacji emocji, ale może to być równie dobrze potrzeba bliskości z rodzicem, czy stabilizacji (dzieci często stają się agresywne np. w sytuacji, gdy pojawia się młodsze rodzeństwo lub rodzice się rozwodzą). Nie powinniśmy potępiać dziecka, ale postarać się je zrozumieć i pomóc mu w tych trudnych chwilach.
