Alergia to nieprawidłowa reakcja układu odpornościowego na czynnik (alergen), który w normalnych warunkach byłby obojętny dla organizmu. Niestety w przypadku uczulenia kontakt z nim wywołuje szereg uciążliwych objawów, które mogą znacznie utrudnić codzienne funkcjonowanie. Jakie dolegliwości towarzyszą różnym rodzajom alergii?
Różnorodne objawy alergii
Wyróżniamy 3 główne rodzaje alergii: wziewną, pokarmową i skórną. Objawem wspólnym dla wszystkich jej typów jest świąd, który może objąć nos, oczy czy skórę. Ten charakterystyczny symptom pozwala odróżnić uczulenie od np. infekcji.
Alergia wziewna rozwija się w wyniku kontaktu alergenu z błonami śluzowymi dróg oddechowych, dlatego związane z nią dolegliwości to:
- wodnisty katar,
- zatkany nos,
- napady kichania,
- blade małżowiny nosowe,
- łzawienie,
- zaczerwienienie oczu,
- drapanie w gardle,
- kaszel alergiczny.
Skórne objawy alergii to pokrzywka lub wyprysk kontaktowy. Ta pierwsza może pojawić się w odpowiedzi na wszystkie typy alergenów – kontaktowe, wziewne i pokarmowe. Pokrzywka to swędzące bąble różnej wielkości w kolorze różowym lub białym, które odgraniczone są od zdrowej skóry wyraźnym, czerwonym rumieniem.
Z kolei wyprysk kontaktowy rozwija się w wyniku kontaktu z alergenem skórnym, np. niklem, lateksem, składnikami perfum czy kosmetyków. Objawia się silnym świądem i zaczerwienieniem skóry, na której mogą pojawić się grudki czy pęcherzyki. Zmiany te rozwijają się zwykle w miejscu kontaktu z alergenem, jednak czasem obejmują także większe partie ciała.
Alergie nie omijają także układu trawiennego – po spożyciu posiłku zawierającego alergen mogą pojawić się nudności, bóle brzucha, wymioty czy biegunka. Czasami takiej reakcji uczuleniowej towarzyszą też wspomniane wyżej dolegliwości ze strony układu oddechowego. Oprócz objawów miejscowych alergie mogą wywoływać dolegliwości ogólne, takie jak:
- bóle głowy,
- zmęczenie,
- złe samopoczucie.
W skrajnych przypadkach dochodzi do ciężkiej reakcji alergicznej – wstrząsu anafilaktycznego. Objawia się m.in.: spadkiem ciśnienia, zawrotami głowy, kołataniem serca, utrudnionym oddychaniem i utratą przytomności. To stan groźny dla życia, który wymaga natychmiastowego wezwania karetki oraz – jeśli jest taka możliwość – podania zastrzyku z adrenaliny[1].
W jaki sposób złagodzić objawy alergii?
Za rozwój reakcji alergicznej odpowiada histamina – to związek uwalniany do krwi w dużych ilościach po kontakcie z alergenem. Aktywując receptory H1, inicjuje on rozwój wszystkich objawów alergii, w tym świądu, obrzęku czy zaczerwienienia.
Dlatego tabletki na alergię zawierają leki przeciwhistaminowe, np. bilastynę, która wiążąc się z receptorami H1 blokuje tę możliwość histaminie. Dzięki temu ogranicza jej działanie, przez co może zredukować oddechowe i skórne objawy alergii. Bilastyna to lek nowej generacji, dzięki czemu praktycznie nie wywołuje działań niepożądanych, w tym senności[2].
Oprócz tego na alergię stosuje się preparaty miejscowe, np. krople do oczu, spraye do nosa czy maści na skórę. One również mogą zawierać substancje przeciwhistaminowe, np. alezastynę, a także sterydy o działaniu przeciwzapalnym, np. hydrokortyzon.
Ważne jest także oczyszczanie błon śluzowych z alergenów. Dlatego warto mieć pod ręką roztwory soli morskiej w aerozolu do przepłukania nosa czy sól fizjologiczną w ampułkach do oczu. To neutralne, bezpieczne preparaty, niezastąpione w sezonie alergicznym.
[1] Tuszyński P. K. (red.), Alergia z perspektywy farmaceuty, Wydawnictwo Farmaceutyczne, Kraków 2020.
[2] Pęksa, J. W. (2023). Bilastyna w terapii schorzeń alergicznych. Gabinet Prywatny, 30(1): 7-11.
